Ağır vasıtalarda fren sistemi nasıl çalışır?
Elektronik Fren Sisteminin (EBS) amacı, bir aracın frenleri üzerinde en iyi kontrolü sağlamaktır.
Kilitlenmeyi Önleyici Fren Sistemi (ABS) ve Kaymayı Önleyici Düzenleme (ASR) EBS fren sistemi ile entegre çalışır.
Elektronik kontrollü havalı frenler, fren mesafesini azaltmak ve kontrollü durma sağlamak amacıyla ağır hizmet tipi ticari araçlar için geliştirilmiştir.
EBS kontrol ünitesi, fren pedalına basma yoğunluğuna göre belirlenen yavaşlama talebine göre yavaşlamayı sağlamak için gereken frenleme basıncını hesaplar ve frenlere uygular.
EBS fren sistemi çift devreli tam pnömatik bölüm ve bunun üzerinde tek devreli elektro-pnömatik bölümden oluşur.
Tek devreli elektronik sistem kısmı merkezi bir elektronik kontrol, arka aks modülatörünün iki ABS valfi, bir fren değeri vericisi ve ön aks için bir oransal röleden oluşur.
Fren değeri vericisi fren pedalındaki basınç miktarını tespit eder, kontrol ünitesini bilgilendirir ve fren pedalı pozisyonuyla orantılı olarak hava akışını sağlar.
Elektronik Kontrol Ünitesi Sensörlerden, arka aks modülatöründen ve fren değeri vericisinden aldığı sinyallerle gerekli bilgileri toplar ve her bir tekerleğin solenoid valfine sinyaller göndererek frenlemeyi kontrol eder.
Oransal Röle Valfi ise ön aksa uygulanan fren basıncını ölçerek elektronik kontrol ünitesine bildirir.
ABS Solenoid Valfleri, ECU tarafından tespit edilen referans tekerlek basıncı sinyaline göre basınçlı hava akışını artırır veya azaltır.
Yedek valf Pnömatik sistemde bir arıza meydana gelirse, sistemde büyük arızalar meydana gelmemesi için basıncın sabit bir değerde tutulmasını sağlar.
Aks Modülatörü Arka akslardaki fren basıncını ölçer ve kontrol eder. Ayrıca arka tekerleklerdeki fren balataları aşınma sensörlerinden aldığı bilgileri kontrol ünitesine iletir. EBS geri besleme kontrol sistemi patinaj ve yavaşlama değerlerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesine dayalı olarak çalışır.
Patinaj ve yavaşlama değerleri, ölçülen tekerlek devir sayılarındaki değişikliklerle belirlenir. Yavaşlama, akslar arasında aks yükünde bir değişiklikle sonuçlanır ve bu da kayma farkına neden olur. EBS bu farklılıkları tespit eder ve farklı basınçlarla frenlemeye izin verir. Bu sayede savrulmayı önler.
ABS Fren Sistemi
Kaygan zeminde seyreden bir aracın sürücüsü aniden frene bastığında genellikle aracın tekerlekleri kilitlenir ve kilitlenen tekerlekler kaygan zeminde kaymaya başlar.
Bu gibi durumlarda aracın dengesi etkilenir, direksiyon hakimiyeti kaybolur ve bu gibi durumlar kazaya yol açabilir.
Bu gibi durumlarda aracın frenlerini sert bir şekilde değil de kademeli olarak uygularsanız aracın dengesi sağlanarak bu tehlike atlatılabilir.
Tabii ki bu yaklaşımla fren mesafesi normalden çok daha uzun oluyor. Bu gibi durumların önüne geçmek için ABS adı verilen bir sistem geliştirilmiştir.
Aracınızın tekerleği kaygan bir yüzeydeyken aniden durmak zorunda kalırsanız, ıslak yüzeydeki lastik ilk kilitlenen olacak ve kayma işlemi ilk olarak bu tekerlekte başlayacaktır.
Bu durumda, hız sensörleri araç tekerleğinin hızının yavaşladığını ve hatta durduğunu algılar ve bunu elektronik kontrol ünitesine bildirir.
Elektronik kontrol ünitesi, bu tekerleğin kilitlenmesini ve patinaj yapmasını önlemek için ABS sistemini kısa süreliğine etkinleştirir ve iyi çalıştığında tekrar devre dışı bırakır.
Bu etkinleştirme ve devre dışı bırakma işlemi saniyede yaklaşık 15-17 kez tekrarlanabilir. Bu gerçekleştiğinde, sürücü aracın fren pedalında bir titreşim hisseder.
Bu titreşim araç güvenli bir şekilde durana kadar devam eder.
ABS frenlerin onarımı firmamızda yapılmaktadır. ABS, bakımı, onarımı ve değişimi profesyonelce yapılması gereken hayati bir sistemdir.
Fren merkezinin arızalandığı nasıl anlaşılır? Nedenleri nelerdir?
Frenlemede zayıflık
Arıza nedenleri;
Frenler çok zayıf ayarlanmış olabilir.
Balatalar ve kampanalar aşınmış olabilir ve değiştirilmeleri gerekir.
Fren hava hattında bir sızıntı vardır.
Fren havası basıncı düşüktür.
Pnömatik hatlarda bir tıkanıklık veya kısıtlama vardır.
Fren merkezinde bir hava kaçağı olabilir.
Arıza nedenleri;
Fren sisteminde yetersiz hava basıncı vardır.
Hava hatlarında ve hortumlarda sızıntı olabilir.
Fren pedalı valfi arızalı veya çalışmıyor olabilir.
Frenler ayarlanamıyor.
Fren balataları yağlanmış olabilir.
Fren modülatörü arızalı olabilir
Fren merkezindeki basınç sensörü patlamış olabilir.
Frenlerin aniden uygulanması
Arıza nedenleri:
Fren pabucu geri dönüş yayları zayıf veya kırık olabilir.
Fren kampanası bükülmüş olabilir.
Kamyon ve Treyler Kontrol Ünitesi Onarımı
Nitro Mekatronik Garaj'ın uzman kadrosu tarafından kendi üretimimiz olan fren test tezgahı ve Jaltest ETM cihazı kullanılarak kamyon, tır, çekici ve treyler gibi ağır vasıta araçların tüm fren merkezi tamir ve bakım işleri yapılmaktadır. Römork ve çekici araçlarınızda fren modülatörü ve ECU onarımları yapılabilmektedir.